K. Schippers leest voor
Dichter K. Schippers leidde op 6 juli 2020 de feestelijkheden rond de opening van de tentoonstelling Gijs Bakker & K. Schippers: Beginselen in met een poëzievoordracht vanuit Huis Sonneveld. Hij las drie gedichten voor die daar te lezen zijn in combinatie met sieraden van Gijs Bakker.
Accepteer cookies om deze inhoud in te laden.

K. Schippers las bij deze gelegenheid de gedichten 'Waar je bent', 'Beginselen' en 'Slijpsel'. Hieronder zijn de drie gedichten terug te lezen, samen met de objecten waarmee ze in de tentoonstelling zijn gecombineerd. Uit fragmenten uit boekbesprekingen van de bundels waaruit de gedichten afkomstig zijn komt naar voren hoe illustratief deze selectie is voor Schippers' werkwijze en blik.

Waar je bent
Je zit in de bus tegenover
iemand en je denkt ‘t is
m’n spiegelbeeldZo lijkt ook de echo van je
voetstap op straat van een
ander te zijn.Je luistert naar wat niet
meer bij je hoort, het zegt
waar je bent.Leen je terloopse gebaren om
nog te kunnen bestaan een oog
opslag een hand aan jekin. Een andere hand met een tas
voor brood, schommelt een zwarte
paraplu aan eenarm zo anders nu je ‘m zelf niet
draagt, verzot op gestoofde
aal terwijl je hetniet meer proeft, je verspreidt je
over anderen tot ze de last
om er te zijnvoor je kunnen dragen zoals jij
me een keer zag en zei dacht dat
ik het was.Ligt m’n bril in de polder, een
schoen, m’n rechter, op een
eiland eneen boek in een hotel moet maar
kijken hoe ik er kom, ik ben
er niet meeranderen maken mijn geluiden,
door hen word ik zichtbaar.
Zo is ook ditgedicht van een ander, iemand
zegt het zacht op als hij me
voorbijloopt op straat.
Het gedicht 'Waar je bent' is in de tentoonstelling te zien in combinatie met het collier Black to White uit 2016. Het verscheen in de bundel Garderobe, kleine zaal, die in 2017 bij Querido in Amsterdam werd uitgegeven. Recensent Vicky Francken schreef hier in haar bespreking in Poëzietijdschrift Awater over: “Al kijkend verplaatsen we ons in wie en wat ons omringt. Soms verdwalen of verdwijnen we erin, gewild of ongewild. Daarbij is het belang van de zintuigen in deze bundel steeds onmiskenbaar, net als hun sterke onderlinge relatie. […] Garderobe, kleine zaal is een typische K. Schippers door die zintuiglijkheid van het werk, maar ook door de muzikale meertaligheid, de readymades en de lijstjes.”

Beginselen
Hoeveel dozen gezien voor ik
aan een doos dacht,
aan een deksel, een inhoud,
drie, zeven?Hoeveel kasten voor ik een
deur openmaakte, een schoen
pakte, de stof van een jas
tegen mijn wangen drukte,
vijf, acht?Hoeveel moest ik optellen om
tot een woord te komen,
hoeveel moest ik zien voor
de ene kast de andere
in zich opnam?Na hoe vaak wordt veel weinig?
Het gedicht 'Beginselen' is in de tentoonstelling - die er ook naar vernoemd is! - te lezen in combinatie met het sieraad Slit Brooch 353 uit 2008. Het verscheen in de bundel Fijn dat u luistert die in 2014 bij Querido in Amsterdam werd uitgegeven. Obe Alkema behandelde deze bundel voor een recensie op literair weblog Tzum en stond stil onder meer stil bij de rol van het werkwoord ‘kijken’ in Schippers’ oeuvre: “Het gaat er enerzijds om om te zien wat er gebeurt in het gedicht, anderzijds is het van belang om te kijken hoe Schippers het bekekene over wil brengen op zijn lezers. Het kijken en het verwoorden staat bij Schippers altijd op gespannen voet met elkaar.”
Naar aanleiding van de openingsstrofe van ‘Beginselen’ vervolgt Alkema: “Als je naar een doos kijkt, denk je dan meteen dat het een doos is? Of onderscheid je eerst de onderdelen van een doos, zoals een deksel of de inhoud? Of bedenk je wat de inhoud zijn zal of weet je dat al, omdat er iets in zit wat je zoekt? Of denk je meteen kwantitatief, dat er drie dozen bij elkaar staan? Misschien is het wel de eerste keer dat je over deze problematiek nadenkt. […] Kijken staat dus centraal in deze bundel (en ook in Schippers’ oeuvre). Dat komt soms ook terug in taalspelen. Soms in typografische frivoliteit, of in een gedicht dat slechts bestaat uit cijfers, of een opsomming van woorden.”

Slijpsel
Op een kast in mijn klas
stond een wereldbol
daaronder zette ik
een puntenslijper
in de vorm van
een wereldbol
en zo herinner ik me
mijn werelden als ik
het sterreslijpsel
aan de hemel zie
Het gedicht 'Slijpsel' is in de tentoonstelling te lezen in combinatie met het sieraad Earth Brooch 379 uit 2014. Het verscheen voor het eerst in de bundel tellen en wegen, die in 2011 bij Querido in Amsterdam werd uitgegeven. Het is onderdeel van het online archief van Poetry International, waar ook een Engelse vertaling van het gedicht te vinden is, evenals een audiofragment waarin de dichter het zelf voorleest.
In De Groene Amsterdammer schreef Erik Lindner een commentaar bij de bundel, die hij in een bepaald opzicht zag als een ‘comeback’ van de destijds vijfenzeventigjarige Schippers als dichter: "Opnieuw staan er dozen op tafel, net als in zijn vroege werk. Optelsommen, ready-mades, van dadaïstisch minalisme tot aan verhalende gedichten over een zwerver in de Ritz. Het werk van Schippers is altijd te herleiden tot ideeën, met speelsheid en lichtheid uitgewerkt, gebaseerd op waarneming en begoocheling. In Tellen en wegen zie je de uiteenlopende gedaantes die dat kan aannemen.”
“Ik denk dat de lenigheid van K. Schippers eruit bestaat dat hij voorbij de genres denkt. In wezen is hij niet in literatuur of kunst geïnteresseerd, hij zoekt simpelweg een toepassing voor zijn idee.”
“Het werk van K. Schippers, hoe zorgvuldig en precies het ook is, treedt graag buiten de perken. ‘Elk bord belet of belooft’ zegt hij over verkeersborden en bordjes met opschriften. En over dingen die er wel zijn maar zo vanzelfsprekend dat je ze eigenlijk niet meer ziet. ‘Ze horen/ bij het vertrouwde dat nauwelijks meedoet// aan wat zichtbaar is.’ En zo lukt het hem om poëzie buiten het gedicht om te brengen, zonder in de val van het ‘poëtische’ te vallen, de dingen al te sierlijk te maken.”
Het Nieuwe Instituut
Museumpark 25
3015 CB Rotterdam
Standaard€ 7,50
Studenten, CJP, Vrienden en Members van Het Nieuwe Instituut€ 3,75