De Nieuwe Plantage van Jessica de Abreu laat zien hoe de koloniale geschiedenis nog altijd aanwezig is in de samenleving. De installatie onderzoekt hoe oude, levendige herinneringen aan slavernij en kolonialisme, en de nieuwe realiteit van institutioneel racisme, emoties oproepen die een postkoloniale depressie kunnen veroorzaken; een gemoedstoestand waarbij men zich realiseert dat er aan een verleden van kolonialisme niets meer veranderd kan worden. Wat gebeurt er met de geest wanneer het de complexiteit van de geschiedenis probeert te vatten?

RE:ACTIVATE, het project van Femke Dekker, richt zich op de relatie tussen media en activisme en onthult de strategieën die worden gebruikt om elkaars mechanismen te versterken en te exploiteren. Activisten hebben massamedia altijd strategisch gebruikt als een platform om hun ideeën uit te zenden. Voor RE: ACTIVATE heeft Dekker gebruik gemaakt van materiaal uit het audioarchief van Radio de Vrije Keyser, dat aantoont dat radio zowel kan oproepen tot actie als kan verbinden. 

Michiel Huijben zocht in de archieven naar beelden waaruit de rol van de openbare ruimte in een samenleving gelezen kunnen worden. Door te zoeken naar plaatsen in plaats van gebeurtenissen, ontstaat een complex beeld van wat de openbare ruimte aan activiteiten toelaat. Het voor Open Archief gecreëerde werk combineert beelden uit de drie archieven met op internet gevonden materiaal en beschouwt dit als één geheel, om zo een meer compleet beeld van de openbare ruimte te kunnen schetsen en tegelijkertijd de autoriteit van ‘Het Archief’ te bevragen.

Open Archief

Het openstellen van digitale, open en rechtenvrije collecties levert voor makers en instellingen nieuwe en verrassende verhalen op. Het Nieuwe Instituut en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid werken samen met het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis om het creatief hergebruik van open, digitale erfgoed collecties te stimuleren. Het beschikbaar stellen en artistiek hergebruiken van digitaal erfgoed staat daarbij centraal, met ruimte voor uiteenlopende creatieve, technische en auteursrechtelijke interpretaties. 

Jessica de Abreu, Femke Dekker en Michiel Huijben werden geselecteerd uit meer dan 190 makers die reageerden op een open call, alle drie met een sterke multidisclipinaire vise op creatief hergebruik van archiefmateriaal. De jury was vooral onder de indruk van de originele onderzoeksvragen en de eigentijdse en kritische visie op het archief, in combinatie met actuele maatschappelijke ontwikkelingen. Gedurende een werkperiode van vijf maanden kregen zij de kans om op basis van de open archieven van de drie instituten een nieuw, autonoom kunstwerk te realiseren.

Behalve met een expositie in Het Nieuwe Instituut wordt Open Archief afgesloten met een online symposium over creatief hergebruik van archiefmateriaal. Open Archief wordt mede mogelijk gemaakt door Pictoright Fonds.

Nieuwe vormen van toegankelijkheid

Sinds 1 januari 2021 is Het Nieuwe Instituut een erfgoedinstelling. Netwerkvorming en partnerships zijn essentieel voor de ontsluiting van de collectie. Aan de hand van verschillende vormen van onderzoek - speculatief, academisch, ontwerpend, publiek - worden mogelijk nieuwe benaderingen, methodologieën en narratieve ontwikkeld om naar de collectie te kijken, er waarde aan toe te kennen en betekenis te geven.